Những người châu Âu đầu tiên đặt chân lên đất Úc

Năm 1606, một người Hà Lan tên Willem Janszoon vẽ hải đồ cho phía tây bán đảo Cape York ở mỏm cực bắc của Úc. Trong khoảng thời gian này, Luís Vaez de Torres dẫn đầu chiếc thuyền Tây Ban Nha đã giong buồm xuyên qua eo biển phía bắc của Úc. Sau đó, vào thế kỉ 17, những thủy thủ Hà Lan thám hiểm bờ biển Tây Úc, và gọi vùng đất này là ‘Tân Hà Lan’ (New Holland). Năm 1642, Abel Tasman khám phá ra bờ biển của một vùng đất mới mà ông gọi là ‘Đất của Van Diemen’ (nay là Tasmania). Ông cũng vẽ hải đồ cho hàng ngàn hải lý dọc theo bờ biển Úc. Bản đồ Tân Hòa lan còn thiếu sót của ông cho thấy ông đã tưởng là miền đất này phía bắc gắn liền với Papua New Guinea. William Dampier là người Anh đầu tiên đặt chân lên đất Úc. Năm 1684, ông ghé vào bờ biển tây bắc. Vì đất nơi đây khô và bụi bặm cho nên ông nghĩ không có ích lợi cho giao thương hay sinh sống. Thuyền trưởng James Cook Cho đến khi một người Anh là James Cook đến bờ biển phía đông Australia vào năm 1770, nó vẫn chưa được người châu Âu khám phá. Cook đã được Chính phủ Anh gửi đi trong hành trình khám phá Nam Thái Bình Dương. Ông vẽ hải đồ bờ biển phía đông và đậu chiếc tàu của mình, Endeavour, vào vịnh Botany, ngay phía nam của Sydney ngày nay. James Cook đặt tên cho vùng đất này là ‘New South Wales’ và công bố đất này là của Hoàng đế George Đệ nhị. Việc chuyên chở tù nhân Nước Úc có đặc điểm độc đáo là đa số những người châu Âu đầu tiên đến Úc là tù nhân. Sau khi Hiệp chủng quốc Hoa Kỳ giành được độc lập, Anh Quốc không thể tiếp tục chuyển tù nhân đến đấy được và tù nhân người Anh ngày càng đông đảo thêm. Năm 1786, Anh Quốc quyết định chở một số tù nhân đến thuộc địa mới là New South Wales. Thuộc địa đầu tiên Toàn quyền đầu tiên của thuộc địa New South Wales là Thuyền trưởng Arthur Phillip. Ông chỉ huy 11 chiếc tàu từ Anh đến vùng đất phía bên kia quả địa cầu một cách an toàn, dẫn dắt ‘First Fleet’ tới Sydney Cove vào ngày 26 Tháng Giêng năm 1788. Hàng năm chúng ta mừng quốc khánh Úc vào ngày này để kỷ niệm sự kiện này.

Những năm định cư đầu tiên Những năm đầu việc định cư thuộc địa là rất khó khăn. Để đảm bảo không ai bị đói, Toàn quyền Phillip đã chia đều khẩu phần ăn cho mọi người, kể cả cho chính ông và những viên chức dưới quyền ông. Cách hành xử đúng đắn và sự cương quyết của ông đã giúp cho sự tồn tại của thuộc địa trong những năm khó khăn trong thời kỳ đầu. Các tù nhân làm việc chăm chỉ trong thời kỳ định cư đầu tiên Những người hoàn thành xong bản án trở thành những người đàn ông và phụ nữ tự do và tái hòa nhập cộng đồng để làm việc và nuôi nấng gia đình.

Những cơ hội mới Những người châu Âu đến sinh sống tại Úc thuở sơ khai là người Anh, người Scotland, Wales và người Ireland. Người Scotland, Wales và Ireland thường có chiến tranh chống lại người Anh trong quá khứ, nhưng tại Úc, bốn nhóm người này sống và làm việc gần gũi với nhau. Những tù nhân và cựu tù nhân bắt đầu tìm thấy những cơ hội mới tại thuộc địa. Một số cựu tù nhận tự thành lập doanh nghiệp với tư cách là thương nhân. Những người khác đã làm các công việc như nông dân, thương nhân, chủ cửa hàng và người thu thuế.

Toàn quyền Macquarie Cùng với Toàn quyền Phillip, Toàn quyền Lachlan Macquarie giữ một vị trí quan trọng trong lịch sử thuở ban đầu của chúng ta. Ông cai trị thuộc địa New South Wales trong những năm từ 1810 đến 1821, phát triển nó thành một nơi định cư tự do, chứ không phải một thuộc địa cho tù nhân. Ông cải thiện những cách làm nông, xây đường và những tiện ích công cộng, đồng thời khuyến khích việc khai phá nước Úc. Thống đốc Macquarie cũng bỏ tiền vào việc giáo dục và tôn trọng quyền của những cựu tù nhân. Ông cho một số cựu tù làm thẩm phán hay công chức. Toàn quyền Macquarie được vinh danh trong lịch sử vì những cải cách tích cực ông đã thực hiện cho thuộc địa. Đại học Macquarie tại New South Wales mang tên ông. Di sản lịch sử tù nhân Người ta cho rằng chức vụ Toàn quyền cho một cá nhân quá nhiều quyền lực, vì vậy vào năm 1823 Hội đồng Lập pháp New South Wales được thành lập để cố vấn cho vị Toàn quyền mới và cải tổ thuộc địa. Anh quốc bắt đầu ngừng chở tù nhân đến New South Wales năm 1840, đến Tasmania năm 1852 và đến Tây Úc năm 1868. Tổng kết lại, có đến trên 160 ngàn tù nhân bị chuyên chở đến Úc. Ranh giới giữa cựu tù nhân và di dân tự do dần biến mất. Từ những năm trong thập niên 1850, người dân sinh sống tại các thuộc địa tự trị và muốn xây dựng những xã hội đường hoàng được tôn trọng. Nhiều người Úc tự hào về di sản bị tù tội của mình.

Người Thổ dân và người đảo eo biển Torres sau khi người châu Âu đến định cư Năm 1788, trong thời kỳ đầu khi người châu Âu đến định cư, người ta đoán chừng có khoảng từ 750 ngàn đến 1,4 triệu người Thổ dân bản địa và người đảo eo biển Torres sống tại Úc. Những con số này bao gồm khoảng 250 quốc gia riêng biệt và trên 700 nhóm ngôn ngữ khác nhau. Khi mới đến định cư tại Úc, Chính phủ Anh không ký hiệp ước nào với người Thổ dân. Chính quyền Anh tin rằng họ có quyền hợp pháp để chiếm đất. Người Thổ dân và người dân đảo eo biển Torres có hệ thống kinh tế riêng của họ và mối dây gắn bó với đất đai của họ bền chắc từ lâu đời. Ở những nơi mà họ đã từng sống bằng các quy tắc của chính họ thì giờ họ buộc phải chấp nhận luật pháp của những người mới đến. Những người mới đến đã không được mời và họ thường không được chào đón. Cuộc sống của người Thổ dân và người dân đảo eo biển Torres đã thay đổi sâu sắc bởi sự xuất hiện của thực dân Anh. Cuộc sống bị mất và đất đai bị chiếm đóng khi những người thực dân cố gắng áp đặt các trật tự xã hội, kinh tế và tôn giáo mới. Động vật, thực vật và bệnh tật mới đã được đưa tới. Những Toàn quyền đầu tiên được căn dặn là không được làm hại người Thổ dân bản địa, nhưng những di dân Anh xâm lấn đất đai của họ và nhiều người Thổ dân bị giết. Những di dân thường không bị trừng phạt khi họ phạm những tội kiểu như thế này. Một số Thổ dân và di dân Âu châu có thể sống hòa bình với nhau. Một số di dân mướn người Thổ dân làm việc cho các trại chăn nuôi cừu và bò. Toàn quyền Macquarie cho người Thổ dân đất để họ làm nông và xây trường học cho trẻ em Thổ dân. Tuy nhiên, rất ít người Thổ dân muốn sống lối sống của người di dân, vì họ không muốn đánh mất truyền thống văn hóa của mình. Nhiều Thổ dân đã bị giết trong những cuộc tranh giành đất đai. Trong khi con số chính xác vẫn chưa được biết, ước tính hàng trăm ngàn người Thổ dân đã chết. Thậm chí một số lượng Thổ dân lớn hơn bị chết là vì những căn bệnh do người châu Âu đem tới. Số người Thổ dân bị thiệt mạng là một con số khủng khiếp
 
 

Ngày đăng: 09/06/2025