Nhiều khách hàng của chúng tôi thường đặt ra một câu hỏi đầy trăn trở: “Sau khi định cư Malaysia, tôi có được phép làm việc không?”. Đây không chỉ là một thắc mắc cá nhân mà còn là vấn mối quan tâm chung của những ai đang ấp ủ giấc mơ an cư tại quốc gia đa văn hóa, năng động này. Với vai trò là một chuyên gia trong lĩnh vực di trú và luật pháp quốc tế, chúng tôi nhận thấy sự nhầm lẫn phổ biến giữa các khái niệm ‘định cư’ và ‘quyền được làm việc’. Bài viết này sẽ làm sáng tỏ mọi khía cạnh, giúp quý vị có cái nhìn toàn diện và chuẩn xác nhất về cơ hội làm việc hợp pháp khi sinh sống dài hạn tại Malaysia.
Thực tế, câu trả lời cho câu hỏi này không đơn giản là “có” hay “không”, mà phụ thuộc vào loại thị thực hay tình trạng cư trú mà quý vị đạt được. Malaysia, giống như nhiều quốc gia khác, có những quy định rất rõ ràng và đôi khi khá phức tạp về quyền lợi lao động của người nước ngoài. Chúng ta hãy cùng đi sâu vào từng trường hợp cụ thể.
1. Chương Trình Malaysia My Second Home (MM2H): Giới Hạn & Cơ Hội Mới
Chương trình MM2H luôn là lựa chọn hàng đầu cho những ai mong muốn sinh sống lâu dài tại Malaysia mà không cần từ bỏ quốc tịch gốc. Tuy nhiên, một trong những hiểu lầm lớn nhất về MM2H là nó tự động cấp quyền làm việc. Theo quy định ban đầu, MM2H được thiết kế như một chương trình nghỉ hưu hoặc lưu trú dài hạn, tập trung vào việc thu hút người nước ngoài có khả năng tài chính, chứ không phải nguồn lao động.
1.1. Quy Định Trước Đây và Sự Thay Đổi Gần Đây
Trong nhiều năm, người giữ visa MM2H gần như không được phép làm việc tại Malaysia. Bất kỳ hoạt động tạo ra thu nhập nào cũng đều phải có sự cho phép đặc biệt từ Cục Di trú, và thường rất khó khăn để đạt được.
Tuy nhiên, một tin vui lớn là sau những cải cách gần đây, chính phủ Malaysia đã có những điều chỉnh đáng kể để tăng tính hấp dẫn của chương trình MM2H, đặc biệt là về quyền lao động:
- Độ Tuổi: Những người tham gia MM2H từ 50 tuổi trở lên giờ đây được phép làm việc bán thời gian.
- Giới Hạn Thời Gian: Quyền làm việc này thường bị giới hạn về số giờ (ví dụ: tối đa 20 giờ/tuần) và phải tuân thủ các quy định cụ thể của từng ngành nghề.
- Lĩnh Vực Được Phép: Thường tập trung vào các ngành nghề có nhu cầu cao hoặc các vị trí chuyên gia mà lao động địa phương còn thiếu, như tư vấn, giảng dạy, hoặc các công việc có tính chất chuyên môn cao.
- Yêu Cầu Cấp Phép: Dù được phép, người tham gia MM2H vẫn phải nộp đơn xin Giấy phép làm việc (Work Permit) hoặc thư chấp thuận từ Cục Di trú Malaysia, xác nhận rằng công việc đó không ảnh hưởng đến thị trường lao động trong nước.
Sự thay đổi này mở ra một cánh cửa mới cho những người mong muốn vừa tận hưởng cuộc sống tại Malaysia vừa muốn đóng góp và duy trì hoạt động nghề nghiệp của mình. Tuy nhiên, điều kiện vẫn khá chặt chẽ và cần sự tư vấn kỹ lưỡng.
2. Thẻ Xanh (Permanent Resident – PR) Malaysia: Quyền Làm Việc Không Giới Hạn
Đây chính là ‘giấy phép’ tối cao cho phép người nước ngoài định cư và làm việc hoàn toàn tự do tại Malaysia, tương tự như công dân. Khi quý vị đạt được tình trạng Thường trú nhân (Permanent Resident – PR), quý vị sẽ được hưởng gần như mọi quyền lợi của một công dân Malaysia, bao gồm:
- Quyền làm việc: Không cần Giấy phép làm việc, quý vị có thể tự do tìm kiếm việc làm, thành lập doanh nghiệp hoặc tự kinh doanh mà không bị ràng buộc bởi bất kỳ hạn chế nào về ngành nghề hay thời gian.
- Quyền sinh sống: Tự do ra vào và ở lại Malaysia vô thời hạn.
- Quyền sở hữu: Có thể mua bất động sản mà không bị giới hạn đối với người nước ngoài.
Tuy nhiên, con đường để đạt được PR tại Malaysia vô cùng khó khăn và cạnh tranh. Các tiêu chí thường bao gồm:
- Kết hôn với công dân Malaysia: Phải trải qua một thời gian kết hôn và chứng minh mối quan hệ ổn định.
- Chuyên gia có kỹ năng đặc biệt: Những cá nhân có chuyên môn cao, kinh nghiệm làm việc dày dặn trong các lĩnh vực ưu tiên và nhận được sự bảo lãnh từ một công ty Malaysia.
- Nhà đầu tư: Đầu tư một khoản tiền đáng kể vào nền kinh tế Malaysia và tạo ra việc làm cho người dân địa phương.
- Hệ thống điểm: Malaysia có một hệ thống chấm điểm phức tạp dựa trên các yếu tố như trình độ học vấn, kinh nghiệm làm việc, độ tuổi, khả năng ngôn ngữ, v.v.
Việc xin PR thường mất nhiều năm và không có gì đảm bảo thành công, ngay cả khi quý vị đáp ứng đủ các tiêu chí. Đây là lý do tại sao nhiều người chọn MM2H như một giải pháp thay thế linh hoạt hơn.
3. Giấy Phép Làm Việc (Employment Pass): Con Đường Phổ Biến Nhất
Nếu mục tiêu chính của quý vị là làm việc tại Malaysia, thì Giấy phép làm việc (Employment Pass) là con đường trực tiếp và phổ biến nhất. Tuy nhiên, đây không phải là một hình thức ‘định cư’ theo nghĩa truyền thống, mà là một visa làm việc tạm thời, thường có thời hạn từ 1 đến 5 năm và có thể gia hạn.
3.1. Đặc Điểm của Employment Pass
- Phụ thuộc vào nhà tuyển dụng: Giấy phép này gắn liền với một công việc và một nhà tuyển dụng cụ thể tại Malaysia. Nếu quý vị thay đổi công việc, quý vị phải xin giấy phép mới.
- Yêu cầu trình độ: Thường dành cho các vị trí chuyên gia, quản lý cấp cao hoặc những công việc yêu cầu kỹ năng đặc biệt mà lao động địa phương không thể đáp ứng.
- Lương tối thiểu: Có yêu cầu về mức lương tối thiểu hàng tháng tùy thuộc vào cấp độ của Giấy phép làm việc (ví dụ: Category I, II).
- Quyền bảo lãnh người thân: Người giữ Employment Pass Category I thường có thể bảo lãnh vợ/chồng và con cái dưới 18 tuổi sang Malaysia theo diện Dependent Pass.
3.2. Vợ/Chồng của Người Giữ Employment Pass (Dependent Pass)
Trong quá khứ, người giữ Dependent Pass không được phép làm việc. Tuy nhiên, chính phủ Malaysia đã có những điều chỉnh tích cực. Hiện nay, vợ/chồng của người giữ Employment Pass Category I (thường là những vị trí lương cao và có giá trị chuyên môn) có thể nộp đơn xin endorsement (chấp thuận) để làm việc mà không cần phải chuyển đổi sang Employment Pass của riêng mình. Điều này giúp giảm bớt gánh nặng hành chính và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các gia đình muốn sinh sống và làm việc tại Malaysia.
4. Các Loại Visa Khác Với Quyền Làm Việc Giới Hạn
- Professional Visit Pass: Dành cho những người đến Malaysia để thực hiện một dự án ngắn hạn hoặc đào tạo, công việc cụ thể. Đây không phải là visa làm việc lâu dài.
- Student Pass: Sinh viên quốc tế được phép làm việc bán thời gian (tối đa 20 giờ/tuần) trong các kỳ nghỉ học, nhưng phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt về loại công việc và không được làm trong các ngành nghề nhạy cảm.
- Residence Pass-Talent (RP-T): Một loại visa đặc biệt dành cho các nhân tài toàn cầu có đóng góp đáng kể cho nền kinh tế Malaysia. RP-T cung cấp thời gian lưu trú lên đến 10 năm và quyền tự do thay đổi nhà tuyển dụng. Đây là một con đường khác để có quyền làm việc linh hoạt, nhưng yêu cầu rất cao về trình độ và kinh nghiệm.
5. Lời Khuyên Từ Chuyên Gia Di Trú
Quyết định định cư và làm việc tại Malaysia là một bước đi quan trọng, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và hiểu biết sâu sắc về luật pháp. Dưới đây là những lời khuyên từ góc độ chuyên gia:
- Xác định rõ mục tiêu: Quý vị muốn ‘định cư’ để nghỉ hưu, hay muốn ‘định cư’ để xây dựng sự nghiệp? Mục tiêu sẽ quyết định con đường quý vị nên theo.
- Nghiên cứu kỹ lưỡng: Các quy định di trú của Malaysia có thể thay đổi. Hãy luôn cập nhật thông tin từ các nguồn chính thống hoặc chuyên gia.
- Tìm kiếm tư vấn chuyên nghiệp: Với sự phức tạp của các loại visa và điều kiện, việc tìm đến một luật sư di trú hoặc công ty tư vấn chuyên nghiệp là vô cùng cần thiết. Họ sẽ giúp quý vị đánh giá hồ sơ, chọn lựa con đường phù hợp nhất và hỗ trợ quý vị trong quá trình nộp đơn.
- Chuẩn bị tài chính và hồ sơ: Đảm bảo quý vị đáp ứng đủ các yêu cầu về tài chính, học vấn, kinh nghiệm và chuẩn bị một bộ hồ sơ đầy đủ, chính xác.
Kết Luận
Vậy, câu hỏi “Định cư Malaysia có được phép làm việc không?” đã có lời giải đáp rõ ràng. Có, quý vị hoàn toàn có thể làm việc hợp pháp tại Malaysia khi định cư, nhưng điều này phụ thuộc vào loại thị thực hoặc tình trạng cư trú mà quý vị sở hữu. Từ những hạn chế có điều kiện của chương trình MM2H đã được nới lỏng, đến quyền tự do tuyệt đối của Thường trú nhân (PR), hay sự phụ thuộc vào nhà tuyển dụng của Giấy phép làm việc, mỗi con đường đều có những yêu cầu và quyền lợi riêng biệt.
Malaysia là một quốc gia với nền kinh tế phát triển, môi trường sống đa dạng và nhiều cơ hội. Với sự chuẩn bị đúng đắn và sự hỗ trợ chuyên nghiệp, giấc mơ vừa an cư lạc nghiệp tại xứ sở này hoàn toàn nằm trong tầm tay của quý vị. Đừng ngần ngại tìm kiếm sự tư vấn chuyên sâu để biến ước mơ thành hiện thực.